ความสำคัญของเครดิต (ไม่ใช่แค่เครดิตบูโร)

แนวคิดเรื่องการให้ความสำคัญเรื่องเครดิตไม่ใช่เพิ่งมีตอนตั้งหน่วยงานเครดิตบูโร แต่มันมีมาตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ์แล้ว (ตั้งแต่ก่อนยุคข้อมูลข่าวสารที่สามารถแชร์ข้ามโลกกันได้ไม่มีวินาทีเสียอีก) ในประวัติศาสตร์ชาวยิวบันทึกไว้ว่า กษัตริย์ซาโลมอน ซึ่งถือได้ว่ามีสติปัญญามากที่สุดและมั่งคั่งที่สุดก็ยังให้ความสำคัญกับความน่าเชื่อถือ (เครดิต) ไว้สูงกว่าเงินทองเสียอีก โดยมีบันทึกไว้ในคัมภีร์ไบเบิล (เล่มสุภาษิต บทที่ 22 ข้อที่ 1) ว่า “ชื่อเสียงดีเป็นสิ่งควรเลือกยิ่งกว่าความมั่งคั่งมากมาย และซึ่งเป็นที่โปรดปราน ก็ดีกว่ามีเงินหรือทอง” สังคมไทยก็ให้ความสำคัญตั้งแต่อดีตเช่นกัน ดังสุภาษิตไทยก็ยังกล่าวว่า “ซื่อกินไม่หมด คดกินไม่นาน” 

ดังนั้น ในยุคปัจจุบันที่การสื่อสารข้อมูลเร็วเท่าแสงแล้ว หากใครคิดจะชักดาบใคร โดยเฉพาะสถาบันการเงินด้วยแล้ว ควรคิดให้หนักครับ หรือหากรู้ตัวว่าเราไม่มีวินัยทางการเงิน เราก็ ไม่ควรใช้บริการบัตรเครดิตเลยครับ

มาดูเข้าเรื่องเครดิตที่เกี่ยวกับเงิน ๆ ทอง ๆ กันดีกว่า ขอสรุปให้อ่านกันสัก 4 ประเด็นครับ

ความจำเป็นของการมีเครดิตยุคปัจจุบัน

·         ในยุคที่เงินเฟ้อเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง การเก็บเงินจำนวนมากให้พอสำหรับซื้อสิ่งที่จำเป็นและมีราคาสูงจะใช้เวลานาน เช่น การซื้อรถ การซื้อบ้าน เพราะยิ่งนานวัน ราคามันก็พุ่งสูงขึ้นเร็วกว่าอัตราดอกเบี้ยเงินฝากเสียอีก ดังนั้น การซื้อแบบผ่อนหรือการกู้สินเชื่อมันเป็นทางเลือกที่มักใช้ แน่นอนว่ามันก็ต้องตรวจสอบเครดิตคนกู้กันก่อน

·         การมีเครดิตดี ไม่ได้แปลว่าต้องเป็นหนี้หรือชีวิตติดลบเสมอไป และไม่ได้แปลว่าเราชำระหนี้ทุกงวดตรงเวลาแล้วจะแปลว่าจะมีเครดิตดีเสมอไป มันก็ต้องมีความสมดุลย์และมีองค์ประกอบอื่น ๆ ด้วย

·         การมีเครดิตไม่เพียงเกี่ยวข้องกับเรื่องการใช้บริการสินเชื่อหรือเงินกู้เท่านั้น อนาคตเราจะเห็นมันเกี่ยวข้องกับเราทุกเรื่องครับ ยกตัวอย่างง่าย ๆ ในปัจจุบัน การทำประกันภัยรถยนต์ภาคสมัครใจจะมีเบี้ยประกันลดลงสำหรับผู้ขับขี่อายุมากขึ้น หรือมีส่วนลดเบี้ยประกันหากไม่มีประวัติการชนหรือการเคลม เป็นต้น

ข้อดีของการมีบัตรเครดิตยุคปัจจุบัน

ความสะดวกโดยทั่วไปที่มีกันมานานคือ การไม่ต้องพกพาเงินสดเป็นจำนวนมาก มีโปรโมชั่นต่าง ๆ ตามการแข่งขันในตลาด ในยุคปัจจุบันจะพบว่ามันเป็นสิ่งที่อำนวยความสะดวกสำหรับการซื้อขายแบบไร้พรมแดน เช่น

·         การซื้อสินค้าหรือบริการแบบข้ามประเทศ บัตรเครดิตให้ความสะดวกมาก ลองคิดดูว่า ถ้าจะจองตั๋วเครื่องบิน จองโรงแรมต่างประเทศผ่านเว็บไซต์ ถ้ามีบัตรเครดิตแล้วใช้เวลาไม่กี่นาที แต่ถ้าต้องใช้วิธีโอนเงินมันจะยุ่งยากแค่ไหน ใช้เวลาแค่ไหน ยิ่งยากกว่านั้นคือ เมื่อโอนเงินแล้วแต่ห้องในโรงแรมที่กำลังจองถูกคนอื่นแย่งตัดหน้าไปแล้ว

·         ในยุคที่อีคอมเมิร์ชในประเทศรุ่งเรืองแล้ว มีบริการรับชำระค่าสินค้า บริการ รวมถึงบริการสาธารณูปโภคต่าง ๆ ทางเว็บไซต์ที่ให้ความสะดวกมาก ไม่ต้องเดินทาง การใช้บัตรเครดิตดูเหมือนจะสะดวกที่สุด
·         ถ้าเราเปิดร้านขายของออนไลน์ ปัจจุบันใช้วิธีการโอนเงินและเช็คยอดเงินโอนผ่าน internet banking ได้ แต่เราต้องตรวจเช็คเอง แต่ถ้าเรามีบริการชำระผ่านบัตรเครดิตแล้ว เมื่อลูกค้ายืนยันการซื้อมันจะหมายถึงมีเงินเข้ากระเป๋าเราแน่ ๆ ทำให้รายการขายจะถูกสร้างได้เองอัตโนมัติซึ่งประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย

สาเหตุที่เครดิตถูกปฏิเสธ

เครดิตถูกปฏิเสธในที่นี้ไม่ใช้เครดิตเสีย แต่หมายถึง “เครดิตไม่ดีพอ” มีสาเหตุหลายประการ เช่น

·         ชำระด้วยเงินสดตลอด ไม่เคยใช้บริการด้านเครดิตมาก่อนเลย (บัตรเงินผ่อน บัตรเครดิต หรืออะไรก็ตามที่เป็นสินเชื่อ)

·         เคยมีประวัติการชำระหนี้ที่ดี แต่หากประวัติมีอายุนานเกินกว่าที่เขาจะเก็บไว้ ก็อาจจะไม่มีความหมายอะไร

·         เคยมีประวัติการชำระหนี้ที่ดี แต่ถ้าเป็นประวัติร่วม  (เช่น กู้ร่วม บัตรเครดิตแบบบัตรเสริม) จะถูกให้ความสำคัญลดลง

·         ไม่สามารถระบุแหล่งที่มาของรายได้ที่ชัดเจนได้ แม้เราเป็นพนักงานบริษัท มีรายได้ประจำ แต่บัตรเครดิตบางค่ายอาจจะพิจารณาลักษณะธุรกิจที่เราทำงานอยู่ สถาบันการเงินบางเจ้าดูแม้กระทั่งทุนจดทะเบียนบริษัทที่เราทำงาน

·         สถานภาพการสมรส สถาบันการเงินอาจจะมองว่า ค่าใช้จ่ายในการดูแลบุตรสามารถถูกนับเป็นรายได้ประเมินวงเงินได้ (ค่าใช้จ่ายมันวิ่งผ่านบัตรได้) แต่ก็ขึ้นกับปัจจัยเสริมอื่น เช่น อยู่ในเมืองหลวงอาจจะถือว่าเครดิตดีกว่าอยู่ในต่างที่จังหวัด

·         ปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจจะเกี่ยวข้องกับความเสี่ยงเรื่องหนี้เสีย เช่น อายุ การศึกษา ความสม่ำเสมอของรายได้

สาเหตุการมีเครดิตไม่ดี

·         มีประวัติการชำระหนี้ที่ไม่ดี ธนาคารส่วนใหญ่เก็บประวัติการชำระไว้ประมาณ 10 ปี (ซึ่งต่างจากเครดิตบูโรที่เก็บไว้เพียง 3 ปี)

·         มีประวัติการชำระหนี้ที่ดี แต่มีการชำระสูงเมื่อเทียบกับรายได้ ดังตัวอย่างในรูปข้างล่าง

·         ใช้บัญชีบัตรเครดิตมากเกินไป (มีบัตรเครดิตหลายใบ)

·         มีบริการเงินกู้มูลค่าสูงและระยะยาว เช่น ซื้อรถยนต์ ซื้อบ้าน

·         ความบกพร่องของสถาบันการเงินในการส่งประวัติการชำระหนี้

ตัวอย่างหนังสือปฏิเสธสินเชื่อเพราะรายจ่ายมากเกินไปแม้ไม่มีประวัติชำระล่าช้าก็ตาม

ความสำคัญของการรักษาเครดิตมันมีมานานแล้ว เพราะในชีวิตจริงมันไม่ใช่แค่เครดิตบูโรเท่านั้น ที่จริงมันเกี่ยวกับทุกเรื่องของชีวิตหรืออนาคตเราทีเดียว ถ้าเราเคยได้ยินถึงข่าวเกี่ยวกับอดีตนายกรัฐมนตรีของประเทศสารขัณฑ์คนหนึ่งถูกดิสเครดิตเรื่องไม่เคยเข้ารับการเกณฑ์ทหารจนเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์กันในวงกว้าง เราจะยิ่งรู้ซึ้งว่ามันมีความสำคัญแค่ไหน ก็ขอฝากไว้พิจารณาครับ